HOA QUỲNH – BIỂU TƯỢNG Ý NGHĨA VÀ TRUYỀN THUYẾT

Các loại hoa Quỳnh ở VN

Ở Việt Nam, có thể thấy một số loài quỳnh sau:

a. Quỳnh trắng (Epiphyllum oxypetalum) là một loài Quỳnh được nhiều người biết đến. Hoa Quỳnh trắng này còn có tên gọi khác, xuất phát từ chữ Hán là "Đàm Hoa Nhất Hiện" nghĩa là hoa chỉ nở thoáng qua. Hoa có dạng hình giống kèn Trumpet, cuống phủ một màu đỏ cam, với những chiếc gai nhỏ, ngắn. Quỳnh trắng thường nở vào khoảng tháng 6, tháng 7 và chỉ nở duy nhất một đêm, từ 3-4 tháng sau có thể ra hoa một đợt nữa. Cánh hoa mỏng, mềm mại, bề mặt như phủ sáp trong sắc trắng với nhị vàng và hương thơm nhẹ nhàng. Khi hoa nở, cánh từ từ hé mở cho đến khi đạt kích thước tối đa (đường kính khoảng 10–20 cm), rồi cụp dần và tàn đi nhanh chóng (trong khoảng 1-2 giờ).

b. Quỳnh đỏ (Epiphyllum ackermannii), cây nhỏ hơn Quỳnh trắng, hoa màu đỏ hoặc đỏ pha da cam, hoa cũng nhỏ hơn và không nhiều cánh bằng Quỳnh trắng.

c. Quỳnh Epiphyllum Hybrids là kết quả của quá trình lai tạo, cấy ghép từ Quỳnh nguyên thuỷ với các loài Xương Rồng khác tạo ra những loại hoa Quỳnh có rất nhiều màu : hồng, da cam, tím, vàng ... với kích thước hoa rất thay đổi.

Ở Đà Lạt, sau 5 năm công phu lai ghép giữa Quỳnh với thanh long và dùng đèn điện thắp sáng, năm 2004, ông Mười Lới, một người trồng hoa đã tạo ra được loài Quỳnh hoa nở ban ngày, gọi là Nhật Quỳnh. Hiện Nhật Quỳnh đã phát triển thêm được nhiều loại có màu sắc phong phú.

Nhìn cây hoa Quỳnh người ta khó phân biệt đâu là lá, đâu là thân. Cây có bộ phận thân giống như phiến lá, bản rộng, dẹp, màu xanh và có gân ở giữạ. Hoa mọc ở kẽ những vết khía của thân (phần dẹp và rộng bản).

Theo quyển "Epiphyllum" của tác giả người Đức Marga Leue thì hoa Quỳnh được các thủy thủ người châu Âu khám phá lần đầu tiên tại Nam Mỹ cách nay 250 năm, nhưng mãi đến một thế kỷ sau hoa Quỳnh mới được biết nhiều tại Anh, rồi sau đó lan tràn sang Pháp, Đức và toàn Châu Âu. Đến thập niên 1920 hoa Quỳnh mới sang tới Mỹ và nơi đây trở thành lò sản xuất hoa Quỳnh lai giống (hybrid) hàng đầu thế giới.(Chữ Hybrid dùng chỉ các loại cây hoa lai giống)

Phần lớn cây Quỳnh thường thấy ngày nay là Quỳnh hybrid, tiến triển qua nhiều năm ghép phấn của các loại hoa Quỳnh.

Biểu tượng của hoa Quỳnh

Người Tây phương đã nói hoa Quỳnh tượng trưng cho "sắc đẹp phù du" (transient beauty), nở đó để rồi tàn đó. Thật là tiếc cho thoáng hương Quỳnh trong đêm, một thoáng phù du, đã vội cùng cánh gió bay xa!

Hoa Quỳnh tượng trưng cho cái "vẻ đẹp chung thủy" (loyal beauty), vì hoa chỉ nở một lần rồi tàn tạ; cũng như một tình yêu đầu tiên và duy nhất dâng hiến cho người tình.

Vì kiếp hoa sớm nở chóng tàn, Quỳnh Hoa đã được ví như một cuộc tình mong manh. Nhưng đó là cuộc tình đẹp và thanh tao.

Hoa Quỳnh cũng là biểu tượng của kiếp hồng nhan bạc mệnh. Hoa vội tàn làm thổn thức người xem, thấm thía bùi ngùi nhớ lời Mẹ ru:

Bông ngâu rụng xuống cội ngâu
Em còn phụ mẫu dám đâu tự mình
Bông quỳnh rụng xuống cội quỳnh
Dù ai ngậm ngọc dỗ mình đừng xiêu
(ca dao)

Thú ngắm hoa Quỳnh nở

Theo thông tin trên báo Kiến Thức, Tiến sĩ Nguyễn Thị Kim Lý, Viện Di truyền Nông nghiệp cho biết: Hoa quỳnh nở vào cuối hè và đầu thu, thời gian hoa nở thường vào khoảng 8 - 9 giờ tối. Khi hoa nở, cánh hoa trắng như tuyết và có mùi thơm tao nhã, hương thơm lan tỏa rộng. Hoa chỉ tồn tại 3 - 4 tiếng là héo ngay.

Hoa Quỳnh nở vào buổi tối là để tránh ánh nắng gay gắt của mặt trời. Thời gian tồn tại ngắn ngủi do cần giảm sự bốc hơi nước. Vì vậy, chúng ta thường thấy hoa nở rồi lại tàn ngay, đó cũng là đặc tính thích nghi với điều kiện sống của chúng.

Thưởng thức hoa Quỳnh là một thú vui tao nhã. Các cụ ngày xưa mỗi lần biết hoa sắp nở, mời thêm vài người bạn thân đến chơi, trong khi chờ ngắm thưởng ngọan hoa nở, cụ thường hay trịnh trọng pha một ấm trà ngon, khói bốc thơm nghi ngút, vừa nhấm nháp trong khi chờ khai hoa nở nhụy, ngắm từng cánh hoa từ từ bung mở, khoe sắc tuyệt vời như dung nhan của giai nhân. Cánh hoa Quỳnh mỏng như lụa, màu trắng ngà. Có lẽ không có màu trắng nào sánh được với màu trắng cánh hoa Quỳnh (dường như có một chút gì đó rất mơ màng liêu trai). Nhị màu vàng, đẹp lộng lẫy. Hoa toả hương thơm ngát, nhẹ nhàng, thanh tao.

Ngồi ngắm hoa Quỳnh nở, người ta có thể quan sát bằng mắt thường các cánh hoa từ từ hé nở. Sau khi nở hết cỡ là hoa cụp trở lại, héo và tàn dần. Người chơi hoa Quỳnh phải chờ đợi công phu, kiên nhẫn mới có dịp được tận mắt ngắm hoa nở. Thường những người đã có tuổi hoặc từng trải mới dám trồng hoa Quỳnh. Có người trồng cả đời nhưng Quỳnh không chịu nở hoa. Hoa Quỳnh kén người trồng như kén bạn tâm giao. Cần sự TƯƠNG THÔNG giữa HOA và NGƯỜI. Phải có DUYÊN!

Đó là thế giới của loài hoa diễm lệ chỉ nở về đêm, cùng ánh trăng rạng rỡ trên cao. Những loài hoa nầy nhờ những côn trùng sống đêm mà thụ phấn, kết bông và nở hoa. Thế giới ban đêm của loài hoa kỳ diệu là thế đó. Thi nhau đua nở, tỏa hương thơm ngát, trong lúc phần đông chúng ta đang chìm đắm trong giấc ngủ chập chờn mộng ảo.

Trong hết thảy các loài hoa trên mặt đất, có lẽ hoa Quỳnh là một trong những loài hoa đặc biệt nhất. Cây hoa giản dị, ban ngày trông xoàng xĩnh tầm thường, nhưng về đêm lại là nữ hoàng của muôn hoa.

Có thể nói hoa Quỳnh là nữ hoàng kiều diễm lộng lẫy của thế giới về đêm!

Trích từ  http://www.homevestopedia.com/hoa-quynh/

*
*     * 

Dạ Quỳnh Hương 

*
*     *

Quỳnh Hương Hoa nở trong vườn nhà
*
*     *