Vài dòng về Hoàng Thư Hoàng Thư, một trong những bạn thiếu thời Phạm Duy - bộ ba tắm sông với nhau từ hồi nhỏ , Thư không biết bơi trước con sông nước đỏ ngầu , vừa sợ chết đuối - nên dễ nghe lời Cẩn (tên tục Phạm Duy ) cho chú chuồn ngô mắt bi ve cắn rốn. Chẳng hiểu câu chuyện tầm phào này có làm nghệ sĩ tài danh Hoàng Thư sau này bơi giỏi hay không? . Nhưng một điều chắc chắn nhất, ba chú bé tắm sông kia; nay hai đã thành danh. (Phạm Duy và Hoàng Thư)
Hoàng Thư, nghệ sĩ múa trấn thủ lưu đồn có một không hai ở miền Nam
trước 1975, vang danh qua nhiều buổi trình diễn trên thế giới: Nhật Bản, Pháp,
Đài Loan, Hong Kong, Lào, Campuchia, Thái Lan vv...
Từ 1946, Hoàng Thư đã có một giọng hát tốt, ngâm thơ dài hơi vang danh
từ ngày đầu kháng chiến bùng nổ. Tiếng hát thời kỳ ấy khiến chính Phạm Duy tin
cậy tiếng hát Hoàng Thư hơn chính bản thân một Phạm Duy sáng tác . Và Hoàng Thư
hát Bên Cầu biên giới (ca khúc đầu tay Phạm Duy ) , trái lại tiếng hát Phạm Duy
lại được lòng Văn Cao. Và ca sĩ Phạm Duy đem tiếng nhạc Văn Cao đi khắp muôn
phương, hát vang vang trong rừng sâu, từ đèo cao đến đồng bằng , từ khu Ba qua
khu Bốn lặn lội đến tận miền đất đỏ miền Đông Nam bộ.
Sau 1975, tôi thật ngạc nhiên được biết Hoàng Thư sáng tác bài hát thơ
(lieder) lồng trong khúc giao hưởng tự sự. Càng ngạc nhiên hơn ,Hoàng Thư viết
bằng tiếng Pháp bài hát thơ ấy trong rừng thông, phố núi thông reo Đà Lạt - rồi
sau này anh cùng nhạc sĩ Y Vân dạo lại khúc giao hưởng rồi sau cùng Y Vân viết
tổng phổ.
Hoàng Thư có một chuỗi đời dài phía trước lưu lạc khi tóc còn xanh, nay
đã bạc- nhưng vẫn là một Hoàng Thư tài hoa nghệ sĩ trong điệu múa trấn thủ lưu
đồn, giọng ngâm thơ dài hơi ấm áp, nổi tiếng ngâm thơ hay trong ban Tao Đàn
Đinh Hùng từ năm 1954 trên Đài Phát thanh Saigon.
Và trước nữa, năm 1946 phương danh nghệ sĩ Hoàng Thư đã nổi đình đám
trong Hội Văn hóa Kháng chiến tỉnh Hưng Yên :
"...nhiều người nổi tiếng
như kịch sĩ Hoàng Thư, nhạc sĩ Lê Cao Khoa, nhạc sĩ Lê Vy, nữ thi sĩ Chu thị
Tuyết Anh (cháu thi hào Chu Mạnh Trinh), nhà kiến trúc Phạm Tích .." (Hồi ức và suy nghĩ/Hoàng Như Mai , Nxb Giáo
dục, Hà Nội 1998 ).
Và tác phẩm ấy là: Voute Azuree/Vòm Trời Xanh/ Blue Firmanent
Thế Phong (Saigon, tháng 10 năm 1998)
***
Thế là 'Trấn thủ lưu đồn' chẳng còn ' lưu đồn' được nữa.
Hoàng Thư đã vĩnh viễn ôm ''Vòm trời xanh' cùng tinh cầu phiêu lãng.
80 năm sống, trải dài trên quê hương lầm than, vì binh lửa. Ngược Bắc xuôi Nam chán chê rồi, Hoàng Thư
trụ lại Saigon, ở con đường Bạc Má Hồng ( nay, đường Nam kỳ khởi nghĩa.) Tên
đường nghe có vẻ ngộ nghĩnh này do Tây đặt " Mac Mahon." Chẳng biết đó là đại danh của ông Tây, bà Tàu
nào; vị đó có đóng góp đại công vào việc xâm lăng và bình định xưa, để Nam việt biến thánh Nam kỳ thuộc địa hay
không? Tên đường này đã nhiều lần thay
đổi ; nhưng người Saigon cũ vẫn quen thói hí hước, cứ gọi là Bạc Má Hồng.
Anh Hoàng Thư đã được cấp nhà ở đường này; và, trong cư xá cũng có tên
Tây là De Gaulle.
Tôi biết (tiếng) anh từ ngày còn bé.
Chương trình Thi vănTao Đàn của đài Phát thanh Saigon, không thể thiếu 2
giọng “nam ngâm” Quách Đàm, Hoàng Thư, ở lúc khởi đầu. Quách Đàm diễn ngâm, đúng “cung bậc bằng
trắc” của từng thể loại thơ ca. Hoàng Thư trái lại, không tuân thủ tuyệt đối. Khi
thấy cần phải phá cách, cứ đưa ngôn ngữ lên đỉnh cao cho thi ca thêm tuyệt vời.
Thi sĩ Đinh Hùng là người biết chọn mặt gởi vàng, khi ông chấp chưởng Tao Đàn
Thi Văn.
Hoàng Thư bẩm sinh đã có tài trình diễn “thi ca vũ nhạc kịch”. Ở bộ môn
nào, anh cũng vươn tới đỉnh cao. Hoàng
Thư sáng giá nhất là việc : (lấy) ca dao
tục ngữ Việt nam đưa vào biên diễn, dàn dựng được những vũ điệu kỳ tuyệt. Đáng
kể nhất là “Trấn thủ lưu đồn” và “Con đĩ đánh bồng”. Đích thân anh, vừa là đạo
diễn vừa là nghệ sĩ múa chính. ( khi không có người nhập vai phù hợp).
Hoàng Thư phải là người bạo phổi lắm, mới dám mong lại 2 sự kiện trái
ngược nhau, như 2 vế của một đôi câu đối rất chỉnh chu; 'Trấn thủ lưu đồn, ngoài biên cương trấn ải/Con đĩ đánh bồng, tụi phố
thị nhởn nhơ'.
Tôi kính mến anh Hoàng Thư ở những điều kể trên; chứ không phải : "Hoàng
Thư thành danh từ nghệ sĩ múa'Trấn thủ lưu đồn' có một không hai ở miền Nam
trước 75, sáng danh ở nhiều buổi trình diễn , qua nhiều nước trên thế giới :
Nhật, Pháp, Đài Loan, Philippines, Hồng Kông, Campuchia, Thái lan v.v ..."
(trích từ Thằng Phải Gió giới thiệu Hoàng Thư trong" Thư viết ở
Saigon / Thế Phong " Văn Uyển
Cali. (USA) xb năm 2000 ).
Hoàng Vũ Đông Sơn ( Bạn của thơ, thơ của bạn)
*
* *
Trấn Thủ Lưu Đồn-Bích Thủy - Hoàng Thư
*
* *
Trấn Thủ Lưu Đồn- Hoàng Thư
*
* *
Trấn Thủ Lưu Đồn-Ban AVT
*
* *
Trấn Thủ Lưu Đồn-Thanh Hải
*
* *
Phụng Mệnh Quân Vương-Hoàng Thư-Quang Minh-Hồ Điệp
*
* *
* *
*
* *
*
* *
*
* *
*
* *
*
* *
Hai ca khúc "Trấn Thủ Lưu Đồn " và "Phụng Mệnh Quân Vương"
Hai ca khúc "Trấn Thủ Lưu
Đồn " và "Phụng Mệnh Quân Vương" của cố nhạc sĩ Nguyễn Xuân
Khoát viết (phổ) theo lối hát chèo cổ hồi xưa và hai bài này gần như đã thất
truyền. Hai ca khúc này là hai hoạt
cảnh, gọi là huyền ca, được Hoàng Thư biên soạn dựa vào nhiều sáng tác của
nhiều tác giả khác nhau.
Tiểu sử của ca khúc Trần Thủ Lưu Đồn
Nguyên Trấn Thủ Lưu Đồn là một
bài thơ khuyết danh. Lưu đồn ở đây là thôn Lưu Đồn, xã Thuỵ Hồng, huyện Thái
Thuỵ, tỉnh Thái Bình, là nơi tướng quân
nhà vua canh trấn. Sau này bài thơ đã mở rộng ra nghĩa lưu đồn, nói về việc
người đi canh giữ vùng đất xa.
- Phần đầu của ca khúc là hoạt
cảnh do ca sĩ Bích Thủy hát theo điệu Trống Quân.
- Phần hai của ca khúc do nhạc sĩ
Phạm Duy phổ từ bài thơ khuyết danh nói trên. Giọng hát của Hoàng Thư
- Lời giới thiệu của Nhã Ca
Tiểu sử của ca khúc Phụng Mệnh Quân Vương
- Phần đầu của ca khúc do ca sĩ
Hồ Điệp ngâm là trích đoạn của bài thơ Chinh Phụ Ngâm nổi tiếng của cụ Đặng
Trần Côn (chữ Hán) và được nữ thi sĩ Đoàn Thị Điểm dịch lại (chữ Nôm)
- Phần hai của ca khúc qua giọng hát chèo cổ của Hoàng Thư
- Lời giới thiệu của Nhã Ca
- Giọng ngâm thơ của nữ ca sĩ Hồ
Điệp , Quang Minh,
Tác giả: Phạm Duy
Ðất ngài đây thanh lịch (.. thanh lịch…)
Ðất có hữu tình (.. đất có hữu tình…)
Có đường vô sảnh (ơ) tới dinh quan lưu đồn
Ba năm bác còn đương trấn thủ
Tình dẫu cái mà tình ơi ! Ơi ờ ơi !
Trấn thủ lưu đồn (Ứ ừ ư ứ ừ ứ …Ứ ừ ư ứ ừ ứ)
Trấn thủ lưu đồn ngày thời canh điếm, sớm tối dồn việc quan
Anh chém cành tre còn như ngả gỗ
Tình dẫu mà tình ơi…ơi ờ ơi …
Ngả gỗ trên ngàn (Ứ ừ ư ứ ừ ứ …Ứ ừ ư ứ ừ ứ)
Ngả gỗ trên ngàn than thân rằng khổ, biết phàn nàn cùng ai
Anh hãy phàn nàn những trúc cùng mai
Có cái cây măng nứa, có cái cây ngô đồng
Xót xót xa còn như muối đổ.
Tình dẫu mà tình ơi ! Ơi ờ ơi !
Muối đổ trong lòng (Ứ ừ ư ứ ừ ứ …Ứ ừ ư ứ ừ ứ)
Muối đổ trong lòng đồ ăn kham khổ, biết lấy gì làm ngon
Kìa mi khoe còn như mi đẹp
Tình dẫu mà tình ơi ! Ơi ờ ơi !
Mi đẹp mi dòn (Ứ ừ ư ứ ừ ứ …Ứ ừ ư ứ ừ ứ)
Mi đẹp mi dòn so cái bề nhan sắc, mi hãy còn kém xa
Thì anh muốn cho còn như đó vợ
Tình dẫu mà tình ơi ! Ơi ờ ơi !
Ðó vợ đây chồng (Ứ ừ ư ứ ừ ứ …Ứ ừ ư ứ ừ ứ)
Ðó vợ đây chồng
Ðó bế con gái để tôi tôi bồng con trai
Kìa con xinh còn như vợ đẹp
Tình dẫu mà tình ơi ! Ơi ờ ơi !
Vợ đẹp nhất ở trên đời
(Vợ đẹp nhất ở trên đời)
Trên đời …
Đài Phát Thanh Việt Nam: Cổ Nhạc Bắc Phần-Trấn Thủ Lưu Đồn
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire