Trần Hoài Thư: Từ tấm hình “Napalm Girl”…

Sau đây là hai câu hỏi được đặt ra: 

1.Tại sao lại có một đoàn quân phóng viên ngọai quốc và  phóng viên bản xứ  làm việc cho các hãng thông tấn ngọai quốc hiện diện một cách đông đảo ? Ai cho tin hay là họ có mặt tình cờ ?
2.. Việc máy bay ném bom không phải tự nhiên mà có. Phi công phải được lệnh. Lệnh đó do từ đâu ? Dĩ nhiên là trung tâm hành quân, không trợ, sau khi nhận được yêu cầu từ đơn vị tham chiến dưới đất. Vậy  đơn vị tham chiến là đơn vị nào? Trung đoàn nào, tiểu đoàn nào của Sư đoàn 25 BB ?

1. Thường thường, phóng viên chiến trường  một khi muốn săn tin trước hết phải được chấp thuận bởi Tổng Cục Chiến tranh chính trị ở trung ương hay ở quân đoàn. Bước đầu, phòng thông tin báo chí làm phiếu trình Tư Lệnh, đề nghị có nên chấp thuận hay không. Với một ký giả hay phóng viên đã có những bài làm bất lợi thì đề nghị không chấp thuận.  Khi đã chấp thuận rồi, phòng Thông Tin Báo Chí mới liên lạc với nơi mà phóng viên hay nhà báo muốn đến, giúp họ tất cả những phương tiện và bảo vệ sự an toàn cho họ.

Nhưng ở đây là khác. Sự việc dường như sắp đặt cho một cuộc ra quân do từ một bàn tay đạo diễn nào  đó. Khi không có một đòan phóng viên  truyền hình, nhiếp ảnh của các hãng thông tấn AP, AFP, BBC, Time, Newsweek – không có báo chí trong nước, tòan là ngoại quốc-  tự nhiên đến  tụ hội ngòai bìa quận Trảng Bàng, sẵn sàng đồ nghề máy chụp hình, máy quay phim.

Vậy thì ai cung cấp tin tức cho họ. Không thể đến từ Tổng Cục Chiến Tranh Chính Trị QLVNCH. Vậy thì ai cho?

Người ta nghĩ ngay đến Phạm Xuân Ẩn ? …Mỗi ngày đều có những cuộc gặp mặt giữa PXA và các phóng viên hay ký giả ngọai quốc tại khách sạn Continental.  Các phóng viên ngọai quốc hay các hãng thống tấn ngọai quốc khỏe ru, chẳng cần lấy tin đâu xa, chỉ nhờ một PXA là đủ.

Và đây là bảng đồng chứng tỏ thành tích của PXA tại Khách Sạn Continental: 

Thử tưởng tượng những ông phóng viên chuyên săn tin chiến trường làm việc cho các hãng thông tấn ngoại quốc, đang ngồi đấu láo ở Continental, thì bỗng nhiên có một nguồn tin có thẩm quyền cho biết, trên Quốc lộ Một ở Trảng Bàng có cuộc giao tranh ác liệt. Bắc quân muốn cắt đứt trục lộ huyết mạch. Và Nam quân bằng mọi cách giải tỏa. Hãy nhanh tay, nhanh chân kẻo lỡ bỏ cơ hội ngàn vàng. Trong số đó có Nick Ut làm việc cho hảng AP.

Đợi cho đám phóng viên này đến đông đủ, bây giờ mới xuất hiện chiếc khu trục. Nó mang 3 trái bom từ trên cao, sà xuống thấp, trút xuống ngôi làng. Lửa cháy, khói đen bốc lên cuồn cuộn. Cái cảnh oanh kích như một màn đón chào đám phóng viên. Rồi sau đó là một đám trẻ chạy ra, một đứa bé gái lõa lồ, một đứa bé trai kinh hoàng khóc thảm. Đàng sau là 6 người lính dàn ngang, như che chở đám trẻ.

Câu hỏi cần đặt ra ở đây là tại sao chiếc máy bay kia lại oanh kích  đúng vào lúc các phóng viên  có mặt đông đủ ? Tại sao không xảy ra trước đó, mà phải đợi đến khi những người phóng viên kia có mặt đông đủ mới ném ? 

Sự việc có vẻ như được xếp đặt để các phóng viên kia tha hồ bấm nút. Đúng là thảm kịch có một không hai trong chiến tranh. Khỏi cần đi đâu xa. Khỏi cần lội theo đội quân để làm phóng sự, vừa mệt vừa nguy hiểm. Nhất là cho phóng Viên Nick Út. Đối với ông ta bây giờ là cố gắng thu vào ống kính những hình ảnh mà chủ bằng lòng. Càng dữ dội, càng kinh hoàng, càng tàn bạo, càng thương tâm, càng tốt. Có vậy, hình mới được bán ra nhiều, chánh phủ mới hoảng hồn trước những lời cáo buộc, và đám phản chiến mới có dịp làm áp lực. Ông không cần bận tâm đên việc bỏ máy hình để săn sóc vết thương cho cô gái như người phóng viên ngọai quốc đang làm hay sự lo lắng của người lính chỉ huy mang cấp bậc trung sĩ nhất đội mũ rừng: 

2. 

Một người bạn  nguyên là sĩ quan Ban 3 (Trung tâm hành quân) thuộc trung đoàn 50 / SĐ 25 BB đã tham dự vào cuộc hành quân này cho  chúng tôi biết là trong vụ ném bom này, người phi công đã ném theo yêu cầu và dựa vào tin tức do tiểu đoàn 1, trung đoàn 50, sư đoàn 25 BB, dưới quyền chỉ huy của thiếu tá Lê Quang Ninh, cung cấp.

Tiểu đoàn này được xem là tiểu đoàn cưng của trung đoàn 50. Trước ngày 30-4-75, chính tướng Lý‎‎‎ Tòng Bá đã tin tưởng, và trung đoàn trưởng đã tin tưởng nên đã chỉ định tiểu đoàn này giữ phòng tuyến quan trọng nhất để ngăn chặn bước tiến của Bắc quân. (Nhưng sau đó không ngờ cả tiểu đoàn đã đầu hàng. Thiếu tá Ninh chạy xe cắm cờ trắng…)

Xin mời đọc để biết con người thật của ông tiểu đoàn trưởng Ninh, người chỉ huy đơn vị mà từ trung đoàn trưởng đến sư đoàn trưởng cho là ưu tú này. Bài đăng trên báo Quân đội Nhân dân về việc thiếu tá Ninh mang cả tiểu đoàn ra qui hàng Bắc quân. Theo đó ông đã là một đảng viên  cộng sản và được cài vào học trường Sĩ quan Bộ binh Thủ Đức:

Ngọn cờ binh biến[1]

Điếu capstan thứ hai cháy tiếp trên tay Lê Quang Ninh. Bình thường Ninh ít hút. Nhưng sáng nay sau khi làm việc với chỉ huy các đại đội, một mình trong phòng nghỉ bên ly cà phê đã cạn, viên tiểu đoàn trưởng có vóc dáng to lớn, tướng mạo coi bộ rất oai vệ này đã lấy khói thuốc làm “bạn đồng minh” đắm mình trong suy tư. “Vậy là tính từ ngày chị Tư Nhẫn đến tận đồn Lương Hòa trao nhiệm vụ mà mình không có cơ hội thực hiện để “xổ lồng” đến nay đã bảy năm. Còn tính từ ngày anh Mười Hòa kết nạp mình vào Đảng rồi đưa mình cài vào trường sĩ quan trù bị Thủ Đức (ngụy) đến nay đã là mười hai năm. Mười hai năm phải sống hai mặt “xanh vỏ, đỏ lòng”. Lộ danh, lộ diện nhưng lại phải “ẩn tích” nhập vai tài giỏi, mưu trí để từ một học viên đến nay đã leo lên được cấp thiếu tá, chỉ huy một tiểu đoàn chủ lực tinh nhuệ của địch. Nhưng mười hai năm ẩn tích với cương vị ấy, mình sẽ làm gì trước tình hình chiến sự toàn miền đang như trào dâng, thác đổ, các cánh quân lớn của ta đang áp sát Sài Gòn để bao công phu của tổ chức và của mình khỏi như công dã tràng lúc này…”.

(Nguồn: http://www1.qdnd.vn/QDNDSite/vi-VN/61/43/56/56/58/30056/Default.aspx) 

Chúng tôi  chỉ đưa ra những dữ kiện, với tất cả sự dè dặt, để quí bạn đọc thẩm định và tìm ra lời giải.  Tình cờ hay là một dự mưu để  tạo nên một vở kịch về tội ác lấy  trẻ con vô tội làm nạn nhân, trước những ống kính ngoại nhân hay những kẻ làm việc cho ngoại nhân? 

[1]  “Ngọn cờ binh biến” đăng trong tập Vỏ bọc nhiệm màu của Hà Bình Nhưỡng, NXB Công an Nhân dân 2005.

http://www.diendantheky.net/2017/04/tran-hoai-thu-tu-tam-hinh-napalm-girl.html 

*
*     *

Trần Hoài Thư – Về một tấm hình

Trên đây là một trong những tấm hình đã làm cho cả thế giới kinh hoàng về cuộc chiến ở Việt Nam. Tấm hình đã mang tên tuổi người phóng viên Việt Nam làm cho hãng AP là Nick Ut lên đỉnh cao tột cùng của bộ môn nhiếp ảnh qua giải Pulitzer. Tấm hình cũng đã mang cô bé nạn nhân “napalm girl” trở thành một biểu tượng của phong trào phản chiến chống chiến tranh, cũng như một công cụ tuyên truyền của phe cộng sản, nhằm kết án phe miền Nam… Một câu hỏi: Ai là thủ phạm? Nhìn vào tấm hình, thấy những cuộn khói đen đặc bùng lên mù mịt, chắc do từ một hay nhiều quả napalm trút xuống khu vực. Dĩ nhiên chỉ có phe miền Nam mới có máy bay oanh tạc. Oanh tạc lầm hay chủ ý? Tôi không biết.  Có điều, tôi hiểu là trái bom rơi gần một lớp học. Không gần thì làm sao em bé gái  này lại lõa lồ, và tấm lưng em, theo như tin tức mà tôi được đọc là bị phỏng đến 65%? Mang trên lưng những nỗi đau đớn tột độ, miệng mếu máo, hai tay giang ra như hai tay Chúa để chịu đóng đinh. Em kêu gọi ai đây?
Mỗi lần nhìn hình, lòng tôi đau…
Bởi vì chúng tôi đã bất lực trong việc bảo vệ em, bất lực trong việc xoa dịu nỗi thống khổ của thường dân vô tội.
Bất lực vì phải chiến đấu trong một cuộc chiến chó má nhất.
Khi mà thường dân vô tội bị buộc làm khiên mộc. Khi mà những em bé 11, 12 tuổi được huấn luyện ném lựu đạn vào chúng tôi, khi mà trong một vùng không có đàn ông lại có những người đàn bà có bầu.
Nhưng mà trời ơi, làm sao mà tra khảo người đàn bà có bầu ấy, khi cái bụng đã sắp đến kỳ sinh nở? Không thể tát tai bà lão lạy ta như mưa bấc, để trút lên nỗi hằn học khi một người đồng đội bị súng trong làng bắn ra, gục xuống chưa kịp nói một lời cuối cùng. Không thể ném lựu đạn lân tinh xuống hầm, mà tìm mọi cách liệng lựu đạn khói hay cay, dù đám dân mà cũng có thể là địch ấy bất trị ngoan cố trước bao lời kêu gọi, dọa dẫm!
Vâng, tôi biết, trong số người vừa chui dưới hầm lên ấy, có kẻ, sau khi chúng tôi rút đi, sẽ lại tiếp tục cầm súng, tìm cách giết chúng tôi. Tôi biết, dù đôi mắt kia van lơn, thống khổ, nhưng ai biết trong lòng họ là cả một bồ dao găm mã tấu hả hê, sẵn sàng cắt cổ chặt đầu chúng tôi sau này. Vậy mà, khi thấy người đàn bà bụng chửa trồi lên, bồng theo đứa bé thì lòng người lính sao vui quá đỗi. Vui như muốn hét lên: Cảm tạ Ơn Trên, Ngài đã cho con không phạm một tội ác!
Nhìn tấm hình, bỗng nhớ lại một lớp học nào đó ở vùng đất Tuy Phước Bình Định xa xưa khi chúng tôi qua đó, trên đường truy kích một đơn vị địch mà hồi đêm mang súng lớn về pháo Bộ Tư lệnh Sư đoàn 22 BB. Khi chúng tôi dừng quân, là lúc cô giáo  làng đang gõ nhịp thước trên bàn và cả lớp học đồng thanh đọc bài học thuộc lòng. Mấy mươi cửa miệng gào to theo nhịp thước. Lời mấy mươi con chim non hòa cùng một đại tấu khúc tươi vui. Lòng người lính ấm lắm, vui lắm. Nhìn vào lớp. Và cô giáo nhìn ra, chợt cúi đầu bẽn lẽn. Cô giáo làng mang áo màu tím hoa cà. Cô có biết là tôi cũng có một thời như cô không? Thèm lắm một lần đứng trước các em, giảng các em một bài toán khó. Thèm lắm được thấy bên kia khung cửa những mái tranh mái ngói giữa những cánh đồng mạ xanh. Đang mơ thì bỗng có tiếng súng cạch cạch nổi lên. Cả lớp học, dường như quá quen với không khí chiến tranh, nên tất cả đồng loạt nằm xuống nền lớp, dưới bàn học. Những người lính ào ra tìm chổ ẩn. Người lính truyền tin nhận lệnh và báo cáo. Lại thêm một tên du kích tiếp tục quấy phá. Nó như bóng ma hiện hồn.
Bây giờ, nhớ lại thời cầm súng, tôi đặt câu hỏi, nếu địch dùng lớp học để mà bắn chúng tôi thì sao. Tôi phải xử trí như thế nào với chức vụ một trung đội trưởng khi được lệnh thanh toán mục tiêu là lớp học này? Tôi không biết… Trường lính không dạy tôi về cách xử trí khi địch dùng dân làm cái khiên.
Bởi vậy, cám Ơn Trên đã không để địch dùng lớp học làm cái khiên trêu chọc chúng tôi. Để bây giờ, lương tâm tôi an ổn, và ngẩng cao đầu, không hổ thẹn trong những ngày tháng chiến chinh, ít ra với chính mình.
*
Nhìn tấm hình, có lẽ ít ai để ý đến 4 người lính đang khơi khơi đi đàng sau các em. “Sự khơi khơi” này được chứng tỏ qua cách họ cầm súng. Kẻ chĩa mũi súng xuống đất, kẻ chĩa mũi súng về bên đường. Dáng họ cũng tự tin. Nếu địa điểm trong hình là bất an, nguy hiểm, không an toàn thì chắc chắn họ không thể đi khơi khơi như vậy được. Trái lại họ phải núp, bò, ngón tay ở vị thế sẵn sàng khai hỏa.
Sự có mặt của họ trong hình bị lu mờ trước ống kính và trước người xem hình. Nhưng theo tôi, chính sự có mặt kia đã mang rất nhiều ý nghĩa. Rằng chính họ đã bảo vệ để mang đám trẻ kia về với sinh lộ, để sau này có hai người trở thành hai nhân vật nổi tiếng. Phóng viên Nick Ut được giải Pulitzer cao quí về bộ môn nhiếp ảnh, và cô bé nay trở thành một đại sứ đặc biệt của Liên Hiệp Quốc.
Còn bốn người lính kia, chắc có người đã chết, hay sống nghèo khó lầm than, với dấu ấn ô nhục là “ngụy quân già không tha, trẻ không từ” mãi mãi trên lưng.
Có phải vậy không?
© 2010 Trần Hoài Thư
© 2010 talawas