Người tình (L'Amant, de Marguerite Duras)

Nội dung phim

Câu chuyện về cuộc tình giữa một cô gái người Pháp 15 tuổi và một chàng trai Trung Quốc 36 tuổi vào cuối những năm 1920 tại Đông Dương.

Kết thúc kỳ nghỉ hè, cô gái nhỏ quay trở lại Sài Gòn, với ký túc xá quen thuộc của trường trung học. Trên chiếc phà qua sông Mekong, cô gái chống khuỷu tay lên thành phà và lơ đễnh ngắm dòng nước. Một người đàn ông giàu có và lịch lãm chú tâm quan sát cô từ phía chiếc xe limousine. Rồi anh ta tiến lại, làm quen và đề nghị được chở cô về Sài Gòn. Trong vòng một năm rưỡi từ sau giây phút đó, hai người sống với nhau trong một mối quan hệ thể xác mãnh liệt. Một mối quan hệ xuất phát từ khát khao nhục dục và sự đau khổ. Một mối quan hệ bị cấm đoán và chỉ trích.

“Đó là khung cảnh trên dòng sông Mekong. Hình ảnh trôi qua theo dòng nước. Tôi lúc ấy mới 15 tuổi rưỡi. Không hề có sự phân mùa ở khu vực này, chỉ có một mùa duy nhất, nóng, đơn điệu, không có mùa xuân tươi mát.

Người tình (L'Amant, de Marguerite Duras) 

Tôi đang trở lại Sài Gòn. Buổi sáng hôm đó, tôi đi theo chuyến xe từ Sa Đéc nơi mẹ tôi làm hiệu trưởng một trường nữ sinh. Chuyến xe dành cho người bản xứ xuất phát từ bến chợ Sa Đéc. Cũng như mọi khi, mẹ đưa tôi ra xe và tin cậy giao con gái cho tài xế. Bà luôn luôn làm thế mỗi khi tôi đi những chuyến xe Sài Gòn, phòng trường hợp có tai nạn xảy ra: một đám cháy, một vụ xâm hại, một vụ cướp hay phà bị chìm. Và cũng như mọi khi, người tài xế để tôi ngồi cạnh ông, chỗ được dành cho khách du lịch.

Lúc đó phà đang đi trên một nhánh của dòng Mekong, giữa Vĩnh Long và Sa Đéc, phía nam vùng đồng bằng Nam Bộ, vùng đất của những loài chim.

Tôi xuống xe, đi về phía thành phà và đứng ngắm dòng sông. Mẹ tôi luôn nói rằng tôi sẽ không bao giờ nhìn thấy một con sông nào đẹp như con sông này. Nó lớn biết bao, và cũng hoang dã biết bao với các nhánh sông đều hướng ra biển.

Tôi mặc một chiếc váy lụa đã sờn, gần như có thể nhìn xuyên qua được. Trước đây, nó là của mẹ tôi, nhưng bà không dùng tới nữa khi thấy nó đã trở nên quá mỏng nên đưa lại cho tôi. Chiếc váy không có tay, màu nâu xám nhưng tôi thấy nó hợp với mình. Ngày hôm đó tôi đi một đôi giày cao gót đính kim tuyến màu vàng rất đẹp. Đó cũng là đôi giày tôi thường dùng để đến lớp.

Trên phà, bên cạnh chiếc xe khách là một chiếc limousine lớn màu đen với người tài xế mặc bộ quần áo bằng vải coton màu trắng. Trong xe là một người đàn ông rất lịch lãm đang nhìn tôi. Đó không phải là một người da trắng. Anh ta mặc đồ âu, một bộ trang phục bằng thứ lụa đắt tiền của những tay chủ ngân hàng giàu có ở Sài Gòn. Anh ta vẫn đang nhìn tôi. Tôi thì đã quá quen với việc người khác ngắm nhìn mình. Người ta hay để ý tới người da trắng có mặt tại thuộc địa.

Người đàn ông lịch lãm ấy đã ra khỏi xe, anh ta hút một điếu thuốc của Anh. Ngắm nhìn cô gái nhỏ đội chiếc mũ phớt của đàn ông và đi đôi giày óng vàng. Anh từ từ đi về phía cô. Đầu tiên, anh mời cô một điếu thuốc với bàn tay run run. Đó là bởi anh không phải người da trắng. Cô gái nói cám ơn nhưng cô không hút thuốc và không nói gì thêm cũng như không hề bảo anh để cô một mình. Vì thế anh đỡ run hơn. Rồi anh nói rằng anh tin vào những giấc mơ. Không trả lời, cô gái chờ đợi.

Chàng trai nhắc lại rằng thật đặc biệt khi được gặp cô trên chuyến phà này, vào một buổi sớm như thế, với một cô gái da trắng trên chiếc xe của những người bản xứ”…

Tất cả những gì xảy ra sau đó giữa hai con người hoàn toàn xa lạ duy nhất là niềm đam mê mãnh liệt với thú vui thể xác. Tình yêu ư, có lẽ có nhưng dường như họ không đủ thời gian để nhận ra, để nắm bắt và gìn giữ. Về tuổi tác, chàng hơn nàng tới 20 tuổi, một khoảng cách quá lớn để nhen nhóm và thổi bùng những tình cảm sâu sắc thực sự giữa hai con người ấy khi họ còn ở bên nhau. Chỉ đến sau này, lúc đã vuột mất nhau, họ mới nhận ra những điều quý giá xuất phát từ sâu thẳm con tim. Nhưng tất cả đã quá muộn...

Trước khi được chuyển thể thành công sang phiên bản điện ảnh, Người tình là một kiệt tác văn học. Một cuốn tự truyện của nữ nhà văn Marguerite Duras vào năm 1984, trong đó bà đã tiết lộ mối quan hệ của mình trong thời niên thiếu với một chàng trai người Trung Quốc giàu có ở Sài Gòn. Đoạt được giải thưởng Goncourt ngay khi vừa xuất bản, cuốn sách đã được dịch ra 43 thứ tiếng và trở thành một cuốn bestseller với hơn 2 triệu bản đã được bán.

Rất nhanh nhạy, đạo diễn kiêm nhà sản xuất Claude Berri đã mua lại bản quyền và chuyển thể sang phim điện ảnh. Để thực hiện nó, ông nghĩ tới Jean-Jacques Annaud khi biết rằng đạo diễn này rất muốn làm một bộ phim lớn về tình yêu của người phụ nữ.

Sau khi xác định những địa điểm quay phim ở Việt Nam, Annaud bắt đầu tìm kiếm nữ diễn viên sẽ đóng vai chính. Ông đã phải tuyển diễn viên ở cả Paris, London, New York và Los Angeles, xem những cuốn băng ghi hình của khoảng 500 cô gái và gặp mặt trực tiếp hơn 100 cô. Nhưng không một ai trong số họ khiến ông thực sự hài lòng cho tới ngày ông tình cờ đọc một tạp chí dành cho tuổi mới lớn và nhìn thấy tấm ảnh của Jane March. Bị ánh mắt của cô gái 17 tuổi hút hồn, ông đã cho gọi cô đến phim trường để thử vai. Sau đó, Annaud đã mời nam tài tử Lương Gia Huy vào vai chàng tình nhân người Trung Quốc bởi vẻ tinh tế và ngoại hình bắt mắt hoàn hảo cho nhân vật.

Vào tháng 1/1991, bộ phim bắt đầu được bấm máy tại Việt Nam và một số khung cảnh đã được tái hiện lại chính xác phong cách của những năm 1920. The Lover được hoàn tất vào tháng 5 sau gần 96 ngày thực hiện và được trình chiếu vào năm 1992.

Người tình (L'Amant, de Marguerite Duras)