Khoảng một tháng trước khi công tố Mueller nộp báo cáo cho bộ Tư Pháp, một
tờ báo của khối TTDC đã tiên đoán “việc nộp báo cáo sẽ chỉ là màn đầu của cuộc đại
chiến sắp tới”. Có lẽ anh ta đã đoán biết trước kết luận ‘vô tội’ của ông
Mueller cũng như biết trước phe DC sẽ loay hoay tìm cách khác để ‘đảo chánh’.
Và đúng như vậy, sau khi công tố Mueller nộp báo cáo của ông thì ‘phe ta’
đã lồng lộn tìm đủ cách hóa giải cái báo cáo xác nhận TT Trump
vô tội, quá hại cho họ.
Cuộc chiến mỗi ngày mỗi leo thang khi phe DC nhất quyết không chấp nhận kết
luận của ông Mueller, tìm cách đánh đủ kiểu, nhưng đánh lòng vòng, chứ không
dám đánh thẳng vào báo cáo của ông Mueller vì ‘há miệng mắc quai’, trước đây đã
bênh vực và thậm chí bảo vệ ông ta quá kỹ.
Chiến thuật của ‘phe ta’ bây giờ là đánh vào người mà kẻ này gọi là ‘người
đưa thư’, tức là ông William Barr, bộ trưởng Tư Pháp.
Đây là tiến trình thái độ của phe DC trong cuộc điều tra của công tố
Mueller: Ban đầu thì nhất quyết khẳng định TT Trump thông đồng với Nga và công
tố Mueller sẽ xác định chuyện này, cần phải sống chết bảo vệ ông Mueller. Sau
khi ông Mueller nộp báo cáo và bộ trưởng Tư Pháp tóm lược lại là ‘vô tội’, thì
phe ta tố cáo tóm lược của ông Barr không trung thực, không đáng tin, phải đợi đọc
nguyên văn báo cáo. Khi ông Barr nộp nguyên văn báo cáo, xác nhận kết luận của công
tố Mueller là TT Trump ‘vô tội’, thì chuyển hướng tấn công vào những chỗ bị bôi
đen mà theo ông Barr là những đoạn liên quan đến những việc mà theo luật hiện
hành không được công khai hóa, kể cả quốc hội, phần lớn là biên bản thảo luận của
đại bồi thẩm đoàn. Bây giờ thì mũi tấn công chuyển qua chuyện khác, tức là chuyện
ông Barr đã không truy tố TT Trump về tội cản trở công lý mặc dù theo họ, công
tố Mueller đã đưa ra cả chục bằng chứng TT Trump đã thực sự cản trở công lý.
Đánh hụt đầu này, đấm đầu kia. Bây giờ, lại đổi chiêu, hạch hỏi cả lô việc:
1.
Thứ
nhất, ông Barr phải ra điều trần, giải thích tại sao ông đã lấy quyết định
không truy tố trong khi đã có “quá nhiều bằng chứng TT Trump cản trở công lý”.
2.
Thứ
nhì, những viên chức chính quyền Trump liên hệ đến cuộc điều tra phải ra trước
Hạ Viện để bị chất vấn lại hết, đặc biệt là cựu giám đốc văn phòng luật của Tòa
Bạch Ốc, ông Donald McGahn.
3.
Thứ ba,
chính công tố Mueller phải ra điều trần trước Hạ Viện để nói rõ ông đã làm gì,
điều tra cách nào, và tại sao ông không truy tố TT Trump mà lại ‘bán cái’ quyết
định đó qua cho ông Barr.
4.
Thứ
tư, Hạ Viện đòi bộ Tư Pháp giao nộp toàn bộ hồ sơ điều tra của ông Mueller, gồm
có tất cả tài liệu, biên bản tất cả các buổi họp, danh sách và biên bản tất cả
các cuộc thẩm vấn (hơn 500 người), tất cả các cuộc nói chuyện, thảo luận trực
tiếp hay qua điện thoại hay qua emails, tin nhắn,... Nói cách khác, Hạ Viện muốn
điều tra lại toàn bộ cuộc điều tra của công tố Mueller.
Dân biểu Elijah Cummings, chủ tịch Ủy Ban Kiểm Soát Hành Pháp
Mũi công mới hoàn toàn chỉa vào cái mà phe ta gọi là ‘cản trở công lý’,
trong khi chuyện thông đồng với Nga đã hoàn toàn biến mất trên tất cả các tuyên
bố của các chính khách DC và trên toàn thể TTDC, không ai hé môi nhắc lại chuyện
này nữa, cho dù đó là mục tiêu chính của cuộc điều tra của ông Mueller.
Ta xét qua những đòi hỏi mới của khối DC trong Hạ Viện.
Các tấn công của ông Barr có chủ đích rõ rệt: ông này đã từng thông báo cho
thiên hạ biết là ông sẽ mở cuộc điều tra mới để biết rõ từ đâu xuất phát ra
chuyện ‘Trump thông đồng với Nga’, ai là người đề xướng ra, ai lấy quyết định mở
cuộc điều tra này, dựa trên những lý do hay bằng chứng nào, tại sao chỉ điều
tra một bên ông Trump,... Và ông cũng cho biết sẽ mở rộng cuộc điều tra về Nga
can dự qua những việc mà công tố Mueller đã không dòm ngó tới, tức là những việc
liên quan đến phiá bà Hillary và Ủy Ban Quốc Gia của đảng DC.
Phe ta lạnh gáy trông thấy, vội tìm mọi cách để hạ uy tín ông Barr trước,
và nếu được, bứng ông này đi luôn cho tiện. Dựa trên cái cớ ông Barr đã không
ra điều trần trước Hạ Viện, phạm tội ‘khinh thường’ quốc hội.
Chuyện ‘khinh thường’ không giản dị như vậy. Ông Barr đã ra điều trần trước
Thượng Viện, cũng đã nhận lời điều trần trước Hạ Viện, cho đến giờ chót khi
chủ tịch Ủy Ban Tư Pháp Hạ Viện đổi thủ tục điều trần, cho biết khối DC sẽ đưa
các luật sư và phụ tá của họ ra chất vấn ông Barr, là chuyện chưa hề xẩy ra
trong lịch sử Mỹ.
Các luật sư và phụ tá trong những
trường đặc biệt có quyền tham gia cuộc điều trần và đặt câu hỏi, nhưng thủ tục
này chỉ áp dụng cho các nhân chứng thường hay các viên chức cấp nhỏ. Lập pháp và
hành pháp ngang hàng nhau trên căn bản, nên từ ngày lập quốc đến giờ, vì nguyên
tắc tương kính, chỉ có thượng nghị sĩ và dân biểu mới có quyền đặt câu hỏi cho
các bộ trưởng. Việc cho luật sư và phụ tá (có thể chỉ là một chị sinh viên vừa
học xong đại học) trực tiếp đặt câu hỏi là hành động ‘khinh thường’ ông bộ trưởng,
cho đám nhóc này có quyền chất vấn một người đã từng làm bộ trưởng khi đám nhóc
này chưa ra đời. Ông chủ tịch Ủy Ban vừa đánh trống vừa ăn cướp, tìm cách lật
ngược câu chuyện, tố ông bộ trưởng khinh thường Hạ Viện. Người có lỗi trong vấn
đề này chính là chủ tịch Ủy Ban Tư Pháp Hạ Viện đã khinh thường ông bộ trưởng
trước, chứ không phải ông Barr đã khinh thường Hạ Viện.
Dù vậy, ngày Thứ Tư 8/5 vừa qua, Ủy
Ban Tư Pháp Hạ Viện qua sự điều động của dân biểu Jerrold Nadler, chủ tịch Ủy
Ban, đã biểu quyết ông Barr ‘khinh thường quốc hội’, theo đúng lằn ranh hai đảng,
với tất cả thành viên DC biểu quyết thuận, tất cả thành viên CH biểu quyết chống,
cho thấy đây chỉ là chuyện chính trị đảng phái thôi (toàn thể Hạ Viện chưa biểu
quyết). Sự thật là các dân biểu DC biết họ không đủ khả năng, không rành luật bằng,
không thể tranh luận với ông Barr. Tưởng tượng một dân biểu cách đây hai năm
còn đang bán bar thì biết gì mà có thể đấu khẩu về Hiến Pháp cùng ông Barr?
Chưa ai rõ Hạ Viện có thể làm gì đối
với ông Barr. Chỉ xin nhắc lại chuyện bộ trưởng Tư Pháp của TT Obama, ông Eric
Holder cũng đã ở trong trường hợp tương tự. Hạ Viện khi đó do CH nắm đa số, đòi
ông Holder cung cấp tất cả tài liệu nội bộ về chiến dịch ‘Fast and Furious’, là
chiến dịch do ông Holder điều hành, nhằm bán vũ khí cho băng đảng ma tuý Nam Mỹ
để có dịp theo dõi chúng. Chiến dịch gặp rắc rối lớn khi FBI mất tung tích những
vũ khí này, trong khi lại khám phá ra một cây súng này đã được dùng để bắn chết
một cảnh sát biên phòng Mỹ. Ông Holder từ chối cung cấp tài liệu, cũng không ra
điều trần luôn. Đa số CH ở Hạ Viện biểu quyết ông Holder khinh thường quốc hội.
Theo luật, Hạ Việc có thể yêu cầu FBI bắt nhốt ông Holder. Dĩ nhiên, Hạ
Viện không thể ra lệnh
cho FBI bắt ông Holder vì ông Holder chính là xếp của giám đốc FBI. Hạ
viện đành thưa ông Holder ra tòa. Thưa kiện kéo dài hơn hai năm, đến khi
câu chuyện Fast
and Furious đi vào lãng quên, và ông Holder điều đình đưa ra vài tài
liệu cho
có. Hết chuyện.
Phải nói thêm, khi đó, dân biểu
Nadler, lãnh đạo khối dân biểu DC, bênh vực ông Holder, cực lực lên án
CH đã làm
chuyện ô nhục –shameful-, lạm quyền, vi phạm Hiến Pháp khi biểu quyết
ông Holder khinh thường quốc hội. Cũng ông Nadler này bây giờ lột xác,
đóng vai chủ chốt trong việc biểu quyết ông Barr khinh thường
quốc hội. Nhắc lại chuyện cũ để thấy chính trị phe đảng vận hành như thế
nào ở
Mỹ. Cùng một việc làm, phe ta làm thì ô-kê, phe địch làm là lạm quyền,
vi hiến.
Các cụ tỵ nạn cần hiểu cho rõ trước khi nhẩy dựng như vẹt.
Có tin cả mấy trăm cựu luật gia đã ký một bản nhận định, cho rằng bất kỳ
người nào khác làm những việc TT Trump đã làm, đã bị kết án là ‘cản trở công
lý’. Chỉ là chuyện bá láp của đám DC và #NeverTrump.
Giáo sư luật của đại học Harvard, Alan Dershowitz đã viết nhiều lần, chức vụ
tổng thống của Mỹ không thể so sánh với bất kỳ chức vụ nào khác, vì nhiều đặc
điểm quan trọng. Thứ nhất đó là chức vụ duy nhất do toàn dân cả nước bầu với
quyền hạn cực lớn để điều hành cả nước, không có một người nào khác được cả nước
bầu (phó tổng thống chỉ là
‘cái đuôi’). Thứ
nhì, có rất
nhiều trường hợp luật pháp không đụng tới tổng thống được để tránh việc
ông bị
chi phối, không còn đầu óc, thời giờ, khả năng hay quyền hạn điều hành
cả nước, là
trách nhiệm lớn lao dân cả nước đã trao cho ông, nghĩa là nếu có tội,
dân sự
hay hình sự, cũng phải đợi ông hết nhiệm kỳ mới truy tố được, không có
một viên
chức nào khác được hưởng đặc quyền này. Trường hợp duy nhất có thể truy
tố tổng
thống là qua thủ tục Hạ Viện đàn hặc và Thượng Viện truất nhiệm, cũng là
thủ tục áp dụng duy nhất cho tổng thống, không áp dụng cho bất cứ viên
chức nào khác.
Thứ ba, tổng thống là người điều hành FBI, có toàn quyền ra lệnh mở hay
chấm dứt
bất cứ cuộc điều tra nào của FBI, cũng như có quyền thay thế bất cứ viên
chức
nào trong Hành Pháp mà ông chịu trách nhiệm trước quốc dân khi họ bầu
ông.
Theo báo cáo Mueller, TT Trump có
tìm cách ‘hợp pháp’ để thuyết phục giám đốc FBI Comey không điều tra tướng
Flynn, giới hạn cuộc điều tra của ông Mueller, hỏi ý ông McGahn về việc giải nhiệm ông Mueller,
thuyết phục ông Manafort và ông Flynn không hợp tác với ông Mueller. Có thể.
Nhưng thực tế là tất cả những chuyện này đã không đi đến đâu. TT Trump không
làm gì cả. Không làm gì thì sao lại là tội được? TT Trump đã chẳng làm bất cứ một
chuyện nào, ông Mueller và đám luật sư DC của ông ta thủng thỉnh điều tra cả
hai năm trời, thẩm vấn cả 500 người,
với sự hợp tác của 40 nhân
viên FBI, tự do viết báo cáo, cản trở công lý chỗ nào?
Việc đòi lôi các viên chức chính quyền Trump ra điều trần lại chỉ là cố gắng
cho bằng được để gây khó dễ nếu không phải là lại cố đi tìm rác. Trước đây, Hạ
Viện cũng đã có cuộc điều tra này rồi, và cả chục viên chức đã ra điều trần rồi.
Sau đó, họ đã bị nhóm luật sư của ông Mueller thẩm vấn hết rồi, như ông McGahn
đã bị tra hỏi cả mấy ngày liền. Lôi họ ra điều trần nữa sẽ chẳng mang lại tin tức
gì mới lạ, mà chỉ là cách hành hạ họ thêm nữa thôi. Đây cũng là cách phe DC hù
dọa những người hợp tác với chính quyền Trump, khiến nhiều người muốn tránh rắc
rối sẽ không dám tham gia chính quyền Trump. TT Trump đã phản ứng bằng cách ra
lệnh các viên chức không được tự động ra điều trần nếu không có phép của ông.
Nói cách khác, TT Trump muốn xác nhận các viên chức chính quyền dưới quyền tổng
thống chứ không phải dưới quyền các dân biểu đối lập.
Ngay sau đó, TT Trump đã viện dẫn đặc quyền của hành pháp –executive
privilege- để không giao nộp nguyên bản báo cáo không kiểm duyệt cũng như tất cả
những tài liệu mà Hạ Viện truy đòi.
Việc đòi hỏi công tố Mueller ra điều trần chỉ nhắm mục đích tìm cách ép ông
Mueller phải nói những gì ông đã không viết trong báo cáo, để tìm cách vặn vẹo
cho ra tội. Việc tại sao ông Mueller không truy tố TT Trump mà lại ‘bán cái’
quyết định này qua cho ông Barr cũng đã được ông Mueller giải thích rất rõ ràng
trong báo cáo rồi. Theo ông Mueller, ông đã không tìm thấy bất cứ một bằng chứng
nào về việc TT Trump đã cố tình cản trở công lý khi sa thải giám đốc FBI, và tất
cả mọi việc đều đã tiến hành đúng thủ tục,
trong quyền hạn của tổng thống. Chỉ có một vấn đề duy nhất là trong việc
cản trở công lý, cũng cần phải biết ‘ý định’ của việc làm, và trong vấn đề này,
ông Mueller cho biết ông không thể nào biết được nên từ chối kết luận ông Trump
có tội hay không có tội.
Đòi hỏi cuối cùng, giao nộp cả triệu trang tài liệu hiển nhiên là một cố gắng
đi moi rác đến mức lố bịch, đi xa hơn tất cả mọi giới hạn của ‘vừa phải’. Trong
một vụ án, không có một ông quan tòa nào hay một luật sư nào hay một công tố
nào lại đòi hỏi cảnh sát phải giao nộp tất cả tài liệu điều tra, biên bản của tất
cả mọi cuộc thẩm vấn nghi can,... như Hạ Viện đang làm.
Ngay cả báo cáo của ông Mueller, theo cựu công tố Kenneth Starr là công tố
điều tra TT Clinton trước đây, đã là một tài liệu có tính ‘quá tay’ –overkill,
với quá nhiều chi tiết dư thừa không cần thiết, chẳng liên hệ gì đến mục tiêu
điều tra.
Trên căn bản, quốc hội không có quyền đòi coi những tài liệu họ đòi
hỏi, trừ phi có nhu cầu lập pháp, để làm luật nào đó, hay để truy tố một trọng
tội hình sự, hay vì nhu cầu đàn hặc. Trong trường hợp báo cáo Mueller, không có
nhu cầu làm luật gì, TT Trump hay ông Barr cũng chẳng bị truy tố về tội gì hay
bị đàn hặc, mà chỉ là chuyện phe DC tìm rác đánh TT Trump vì lý do chính trị.
Dù không bắt buộc phải đưa báo cáo cho Hạ Viện, ông Barr vẫn làm để chứng tỏ
thiện chí của Hành Pháp, với vài đoạn bôi đen.
Tại sao cuộc chiến lại leo thang
quá nhanh và quá mạnh như vậy? Không cần phải là nhà thông thái gì cũng nhìn thấy
vấn đề.
TT Trump đi vào cuộc tranh cử năm tới
với nhiều lá bài ‘vĩ đại’: 1)
kinh tế quá tốt và đa số dân Mỹ nhìn nhận đó là công của TT Trump, 2) vấn đề di
dân tràn vào Mỹ đã thực sự trở thành ‘khủng hoảng’ và dân Mỹ bắt đầu lo sợ thật,
3) TT Trump đang cố gắng đánh TC về những lạm dụng mậu dịch, mà ngay cả nghị sĩ
Schumer, lãnh đạo khối DC trong Thượng Viện cũng phải hoan nghênh, 4) TT Trump
cũng đang cố giải tỏa mối nguy chiến tranh nguyên tử với Bắc Hàn, mà ngay cả cụ
xã nghĩa Sanders cũng phải nhìn nhận là việc đúng phải làm.
Trong khi đó thì đảng DC lại có vẻ
hùng hục chạy quá xa về phiá cực đoan thiên tả khiến dân Mỹ lo sợ. Mà lại không
đưa ra được khuôn mặt sáng giá nào cho cuộc bầu cử tổng thống, ngoài cụ khủng
long chuyên hít tóc đàn bà và nói bậy, và một đám ‘chính khách’ non choẹt, vô
danh, chẳng có chương trình kế hoạch gì ngoài việc tặng cả tấn bánh vẽ hão huyền.
Cái tin khủng khiếp nhất cho đảng
DC là theo thăm dò mới nhất, trong 10 cử tri của đảng DC, đã có tới 4 người (39%)
ủng hộ chính sách kinh tế của TT Trump. Nhắc lại, cử tri của đảng Dân Chủ đấy. Cử tri CH thì vẫn ủng hộ TT Trump tới hơn 90%.
Trong tình trạng đó thì … lấy gì hạ
Trump?
Ông dân biểu da đen Al Green đã có
câu trả lời cho quý vị. Ông là người đã liên tục đệ nạp dự luật đàn hặc TT
Trump nhiều lần mà vẫn chưa thực hiện được ý định, đã tuyên bố “chúng ta cần phải
đàn hặc để không cho Trump tái đắc cử năm 2020”.
À thì ra thế! Không phải đàn hặc vì
TT Trump mắc đại tội nào, mà chỉ vì đó là cách duy nhất để có thể cản ông Trump
tái đắc cử! Hiển nhiên, đảng DC hiểu
rất rõ dân Mỹ ủng hộ TT Trump và sẽ bầu lại cho ông, và cách duy nhất để chống
đỡ ‘đại họa’ này là phải tìm cách đàn hặc thôi, không cho ông Trump ra tái
tranh cử.
Khổ nỗi đàn hặc là ý kiến không ăn khách lắm. Ngay cả bà chủ tịch Hạ Viện
cũng đã bác bỏ ý kiến này.
Tam thập lục chước, chỉ còn cách tìm cho ra rác rến nào khác để cản ông
Trump ra tranh cử lại. Báo cáo Mueller cuối cùng vẫn là ‘vũ khí’ duy nhất phe
DC có thể khai thác thôi.
Đó là cái nhìn giản dị và ngắn hạn. Thực tế, vấn đề có lẽ đi xa hơn thế.
Toàn bộ câu chuyện chiến tranh lạnh này có vẻ như là cuộc trắc nghiệm xem phe
đối lập có thể đi bao xa để phá một chính quyền được dân bầu một cách hợp pháp
và hợp hiến; hay ngược lại, một chính quyền có thể đi bao xa mà phe đối lập
không thể kiểm soát được.
Đây là mấu chốt của cuộc chiến, với những hệ quả cực quan trọng trong việc ấn
định quyền hạn của một chính quyền hợp hiến và phe đối lập, cũng như vẽ lại ranh
giới quyền hạn của hành pháp và lập pháp. Ta thấy rõ vấn đề đi xa hơn câu chuyện
cá nhân ông Trump rất nhiều, cũng như đi xa hơn cuộc điều tra của công tố
Mueller. Hiển nhiên là cả hai phe đều đẩy nhau tới biên cương của luật lệ hiện
hành, đều muốn thử xem mình có thể đi được bao xa. Không phải chỉ có báo cáo
Mueller không, mà còn lan qua quyền quốc hội truy đòi giấy thuế của tổng thống,
quyền ban hành tình trạng khẩn cấp của tổng thống, quyền quốc hội bắt hành pháp
ra điều trần,...
Theo chính báo Washington Post, trong cuộc chạy đua này, TT Trump có lợi thế
vì Hạ Viện DC chính là phe đang tung ra những đòn mới để nắn gân quyền hạn của tổng
thống, chưa từng xẩy ra trong lịch sử. Có thưa kiện cũng mất cả năm, chưa kể
phe bảo thủ đang nắm đa số trong Tối Cao Pháp Viện.
Tin xấu là ta sẽ thấy hai bên đánh nhau loạn cào cào trong những năm tháng
tới. Tin tốt là những đấm đá này sẽ giúp vẽ lại cho rõ lằn ranh quyền hạn của tổng
thống và quốc hội cho các chính quyền tương lai.
Đây hiển nhiên là những vấn đề chỉ có thể giải quyết qua Tối Cao Pháp Viện
thôi.
Cô dân biểu nhí Ocasio-Cortez phán “Mỹ có tam quyền phân lập là tổng thống,
hạ viện và thượng viện”. Một nhận định chứng minh sự dốt nát của cô Ocasio-Cortez,
vì ‘tam quyền’ theo Hiến Pháp là hành pháp, lập pháp và tư pháp chứ không phải
như cô dân biểu bán bar hiểu, nhưng thực tế cô ta không sai lắm. Khi lập pháp bị chia
ra hạ viện do DC kiểm soát và thượng viện do CH nắm đa số, thì quả nhiên ta thấy
3 trung tâm quyền lực đấu đá nhau, và phe DC nắm một là Hạ Viện, phe CH nắm hai
là Thượng Viện và Tòa Bạch Ốc, có lợi thế hơn rồi. Do đó, phe DC chỉ còn mong sự
giúp đỡ của Tối Cao Pháp Viện. TCPV ngả qua CH thì khối DC coi như tiêu tùng trọn
vẹn.
Nhìn dưới khiá cạnh đó thì ta mới hiểu được vai trò cực quan trọng của các
thẩm phán TCPV, và hiểu được rõ hơn tại sao việc phê chuẩn ông Kavanaugh mới
đây đã gây sóng gió quá mạnh như vậy. Việc bổ nhiệm và phê chuẩn vị thẩm phán tới,
bất kể dưới thời TT Trump hay tổng thống nào khác sẽ kinh hoàng hơn nữa.
Chính trị Mỹ là như vậy, không có một đảng nào có thể ngồi xổm lên tất cả mọi
luật lệ hay định chế, như trong cái xứ ‘đỉnh cao’ vớ vẩn.
Dân tỵ nạn ta, mà sự hiểu
biết về Hiến Pháp Mỹ không đi xa hơn vài dòng trong sách luyên thi vào
công dân Mỹ, không nên quá cuồng tung hô, chống đối lung tung vì phe
đảng, bất cứ theo bên nào. Tốt hơn hết là nên ... dựa cột mà chờ coi kết
cuộc.
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire