Các Rạp Chiếu Bóng của Saigon Ngày Xưa
Thy Lan (Trở lại ngày tháng cũ)
*
* *
Nhắc đến các thú
vui của dân tộc ta trong 3 ngày Tết mà không có mục xem
ciné thì quả là một điều thiếu sót giống
như cầu thủ bóng tròn ra sân cỏ mà trái banh… bị
bà xã ôm ở nhà vậy đó. Tôi nhớ hồi còn nhỏ,
tiền lì- sì Tết được bao nhiêu là tôi cúng
hết cho mấy ông chủ rạp hát bóng và mấy cha
bầu cua cá cọp ráo trơn. Thú thật là tôi mê ciné
từ lâu lắm rồi, đâu vào khoảng một ngàn chín
trăm…hồi đó. Mấy công thức toán học,
vật lý thì tôi ù ù cạc cạc chứ còn phim ảnh thì
tôi rành 6 câu. Phim gì? Hãng nào? Ai đóng? Ai đạo diễn
sản xuất? là tôi thuộc vanh vách. Thậm chí
đến cả ngày giờ sanh của tài tử
điện ảnh tôi cũng nằm lòng luôn mặc dù
đôi lúc nói xin lỗi tôi quên ngày sinh nhật của ba má
tôi và của cả …chính tôi nữa. Mấy tấm vách
ở nhà tôi dán đầy những posters của Gary Cooper,
John Wayne, Burt Lancaster, Robert Mitchum, Kirk Douglas…, Ava Gardner, Yvonne
de Carlo, Susan Hayward, Jane Russell, Rita Hayworth…
*
* *
- Liz Taylor mới ly dị với Mike Todd.
- Nathalie Wood vừa làm đám cưới với Robert Wagner
- Tuần rồi, James Dean bị tử nạn xe hơi.
- Phim Quo Vadis tổn phí tới 5 triệu mỹ kim
Saigon thân yêu của chúng ta lúc bấy giờ có 2 hệ thống rạp trình chiếu khác nhau:
1- Rạp thường lệ(regular): có giờ xuất hẳn hoi giống như các rạp ở Canada.
2- Rạp thường trực(permanent): chiếu liên tu bất tận, ai vô ra bất cứ lúc nào cũng được
Rạp thường trực có cái dở là có khi ta vừa vào rạp thì thấy thằng kép chính bị bắn gục rồi một lúc sau xem phim trở lại thì thấy nó hung hăng đấm đá tưng bừng thì thật là mất sướng. Nhưng nó có ưu điểm là khán giả không phải sắp hàng chờ đợi giờ, xuất lôi thôi. Ðể bắt đầu cho chuyến du xuân tưởng tượng, mời các bạn đi từ Chợ Lớn trước nhé. Rạp hát đầu tiên chúng ta ghé thăm là rạp Hồng Liên ở đường Minh Phụng (dưới dốc cầu Bình Tiên). Rạp này chuyên chiếu phim Tàu chuyển âm tiếng Việt và đặc biệt là con nít ở đâu mà tàu chở hổng hết. Lớp khóc đòi bú, lớp khóc vì nóng nực, lại có đám la hét cười giỡn om sòm khiến ta có cảm tưởng đi lạc vào nhà trẻ. Thôi thì phải "dĩ đào vi ở đường Tổng Ðốc Phương (góc Nguyễn Trãi). Rạp này cũng thường chiếu phim Tàu (ngay trung tâm Chinatown mà lị) nhưng được cái tương đối sạch sẽ và có chút trật tự. Riêng rạp Lệ Thanh trên đường Phan Phú Tiên khá khang trang nhưng ở ngoại ô đèn vàng thủ đô nên không nhiều khán giả.
Rạp Vitory Lê
Ngọc Chợ Lớn
Quẹo xuống đường Ðồng Khánh về hướng Saigon tới đường Trần Hưng Đạo có một lô rạp LidoOscar, Hào Huê, Palace thuộc loại khá. Vì ở lằn ranh giới giữa Saigon Chợ Lớn nên những rạp này chiếu phim Tây Tàu lẫn lộn.
qua Xóm Củi có rạp Huỳnh Long thuộc loại bình dân học vụ. Tuy nhiên tôi thích nhất cái màn xe ngựa uýnh trống tùng xình quảng cáo, 2 bên thành xe gắn 2 tấm paneau bành ky vẽ những cảnh action của phim đang trình chiếu. Xe chạy khắp phố phường, ngựa phi nhịp nhàng theo tiếng trống trong khi đám con nít rượt theo 2 bên xe hò hét vang trời để xin cho được tờ giò-ram (programme) đủ màu xanh đỏ trắng vàng. Rạp Quốc Thanh ở đường Nguyễn Trãi, bên hông Tổng Nha Cảnh Sát Quốc Gia. Rạp khá khang trang, sau trở thành sân khấu cải lương mà đoàn Dạ Lý Hương đóng đô thường trực.
- Rạp Khải Hoàn ngay góc Cống Quỳnh và Phạm Ngũ Lão thường chiếu phim Tây. Coi được nhưng kẹt cái thiếu máy lạnh nên ai vào xem cũng cứ muốn "yêu nhau cởi áo cho nhau" hết.
- Trên đường Phạm Ngũ Lão cạnh chợ Thái Bình có rạp Thanh Bình sau này sửa sang lại thật lịch sự thì… giặc đến. Rẽ ra đường Trần hưng Ðạo có rạp Ðại Nam của ông Ưng Thi nổi tiếng sang trọng. Vào coi rạp này thì nên ăn mặc cho đàng hoàng một chút. Chứ áo thun quần cụt, còn chơi thêm đôi dép Nhật lủng la lủng lẳng như "Phánh ký Hủ tiếu" thì người ta cười…cha mẹ mình. Ðầu đường Nguyễn Thái Học (ngã ba Phạm ngũ Lão) đỗ xuống tận Cầu Ông Lãnh là nơi tọa lạc 2 rạp: Ðình Tân Kiểng và Nam Tiến, dành cho những khán giả dể tính, sau này chỉ để cho các đoàn cải lương, hát bộ, hồ quảng.
Rạp Khải Hoàn
Posters của 3 phim nổi tiếng thời bấy
giờ
Xuống
ngay downtown Saigon có rạp
Vĩnh Lợi ở đường Lê Lợi gần
bệnh viện đô thành. Vào xem phim ở đây có cái
tiện lợi là nếu "thả dê" bậy bạ
lỡ bị ăn guốc "phun máu đầu" thì
chỉ cần mấy bước là tới nhà thương
ngay. Rạp thuộc loại trung bình. Coi phim xong rồi
tạt vô quán Thanh Bạch đá một dĩa cơm rang
"bổn tiệm" hay một ổ bánh mì gà thì
thiệt là mát trời ông địa luôn.
Rạp Casino Sài Gòn
Xích
lại đường Nguyễn Huệ, các bạn sẽ
thấy ngay rạp Rex, rạp hát đầu tiên có thang
cuốn (escalator) cũng của ông Ưng Thi (Ðại Nam).
Ðây là rạp de luxe tối tân nhất của thủ đô
và cũng vinh dư thay
nhất Đông Nám Á vào thời điểm 1962. Khán
giả rất thanh lịch, ai lạng quạng thì ngài
đô trưởng ở kế bên sẽ bước qua
hỏi thăm sức khỏe liền. Giá vé mắc hơn
các rạp khác nhưng money's worth. Nghe tụi bạn nói trong
ngày khai trương (chiếu phim Ben Hur với Charton Heston),
có một người đẹp nọ đi thang cuốn
lúc lên gần tới tầng lầu không hiểu quýnh quáng
thế nào mà để cái thang "mắc dịch" nó
cuốn luôn cái quần dài, chỉ còn độc cái quần
lót nhỏ xíu. Thế là nhiều khán giả may mắn hôm
đó được no con mắt với màn striptease 50%. Tôi
chắc kiếp trước vụng đường tu nên
không có diễm phúc chiêm ngưỡng được hình ảnh
"kêu gọi" này. Mà thèm thì nói vậy chứ nếu
tôi có mặt ở đó trong giờ phút nghiêm trọng
như vậy thì chắc bị tẩu hỏa nhập ma
đến chết mất thôi.
Rex Movie Theater by night
Ðối
điện rạp Rex là rạp Eden
mà cho tới bây giờ nhắc đến là tôi vẫn còn
rất là "Ô Mê ly đời ta". Số là tuốt trên
lầu 3 của rạp này có chia từng ô riêng rẽ,
thật pravacy còn gọi là chuồng cu để
từng cặp từng cặp tha hồ mà du dương
tình tự.
Kế tiếp, ta đi trên
con đường Tự Do xuống tận bến Bạch
Ðằng để vào xem phim ở rạp Majestic mà tây
đầm coi cũng rất nhiều. Tưởng cũng
nói thêm là hầu hết các phim chiếu tại Saigon lúc bấy giờ đều nói
tiếng Pháp hoặc chuyển âm tiếng Pháp, phụ
đề Việt ngữ. Phim nói tiếng Anh thì chỉ Xuân
Thu nhị kỳ. Có lẽ các hảng phim nghĩ rằng
Việt Nam
là cựu thuộc địa của Pháp nên cứ phạng
cho cái Francophonie là tiện việc sổ sách. Hướng
về chợ cũ, đi ngang qua các hàng bánh mì nổi
tiếng để đến đường Tôn thất
Ðạm, bạn có thể vào xem phim bình dân ở rạp
Nam Việt. Rạp nhỏ và nóng nực lắm. Cách
đó không xa là rạp Kim Châu
trên đường Nguyễn văn Sâm, (gần góc Hàm
Nghi) tương đối còn mới và chiếu phim
cũng "xịn" lắm.
Rạp Cathay
Tưởng cũng nên nói
thêm cô Kim Châu là ái nữ bà Bút Trà chủ nhiệm báo Sài Gòn
Mới và cũng là phu nhân tướng Nguyễn Vĩnh Nghi
cựu tư lệnh quân đoàn4/ Vùng 4 chiến thuật.
Băng qua đường Pasteur gần ngã tư Lê Lợi có rạp Casino Sài Gòn thuộc loại trung bình (sau đổi là Hồng Bàng). Tuy nhiên sau khi xem phim xong, dẫn đào tấp qua bên kia đường làm một dĩa bò bía đính kèm ly nước mía Viễn Ðông thì cũng có điểm với em lắm chứ bộ. Ði một đoạn ngắn tới đường Công Lý (cũng góc Lê Lợi) ta thấy rạp Asam mà dân Saigon thường gọi là "Á sẩm". Sau đó có lẽ chủ rạp thấy tên "Á sẩm" mất gốc quá nên đổi lại là Cathay rồi Rạng Đông cho nó đúng điệu Giao chỉ ta. Ném về phương diện phim ảnh và cơ sở thì rạp này "ngang cơ" với Casino Saigon. Còn về tiết mục phụ diễn ăn uống, nếu Casino Saigon có nước mía Viễn Ðông thì Hồng Bàng có tuyệt chiêu suông Thanh Thế rất nổi tiếng trong giới có tâm hồn ăn uống.
Nếu muốn thưởng
thức văn hóa cari, mời bạn bước chân
tới rạp
Long Phụng ở đường
Gia Long, nơi chuyên chiếu phim của hậu duệ ông
Gandhi như Công Chúa Thủy Tề, Sữa Rừng Thay
Sữa Mẹ với các minh tinh nổi tiếng là :Ganeshan,
Savitri…
Ðể xem nữ sinh Saigon hấp dẫn cở nào, mời các bạn đến rạp Lê Lợi đường Lê thánh Tôn. Ở đó bạn sẽ thấy rất nhiều nữ sinh với chiếc áo dài hoa xuân thướt tha, thân liễu dịu dàng trông bắt con mắt lắm. Chính vì thế mà dê thả vào rạp đông nghẹt đến đổi không còn chỗ ngồi. Tội nghiệp nhiều em đứng xem phim mà bỗng cảm thấy như có ai cạ cạ phía sau mình thì đích thị là có người muốn thả dê đó! Các cô phải di tản đi chỗ khác gấp gấp chứ không thì bị ô nhiểm môi trường rán chịu à.
Rạp ciné Long Vân
Tôi
cá với các bạn vào coi phim ở rạp Long Thuận (đường
Trương Công Định ngang ga xe lửa Saigon
phía đường Lê Lai) mà dám ngồi ghế đàng hoàng.
Tại sao lọa vậy? Thưa vì đó hang ổ của bọn rệp. Hổng
biết chúng theo con đường nào mà tràn ngập
rạp. Từ chân ghế, mặt ghế, thành ghế
đến lưng ghế, chỗ nào tụi nó cũng
đóng chốt hết. Muốn an toàn thì phải ngồi
chồm hổm kiểu cán ngố vào restaurant, mà bố ai
ngồi vậy trong suốt 2 tiếng đồng hồ
cho nổi. Thôi thì tránh rệp không xấu mặt nào
vậy.
Ði
dài theo đường Cao Thắng, bạn có thể vào coi rạp
Việt Long (ngay ngã ba Trần quý Cáp) cũng thuộc
loại khá. Vào đầu thập niên 70, rạp
được tân trang và đổi tên là Thăng Long. Tôi
còn nhớ (vì chính tôi đi coi chứ ai) phim cuối cùng
được chiếu trước ngày mất
nước là phim "The French
Connection" do tài tử Gene Hackman và Fernando Rey đóng vai chính.
Gần cuối đường Cao Thắng (ngã tư Phan thanh Giản xéo chợ 20), có rạp Ðại Ðồng Saigon rất ư là bình dân, chiếu toàn phim cũ, giá vé chỉ bằng giá một tô phở xe lửa. Nhưng được cái xe bò viên ngay ngay trước rạp thì tuyệt cú mèo. Quẹo qua đường Phan thanh Giản về hướng ngã bảy, nơi tọa lạc rạp Long Vân thuộc loại kha khá. Rạp lúc nào cũng đông khán giả, chắc nhờ ở ngay trung tâm nhân mãn của Saigon: cư xá Bàn Cờ, cư xá Ðô Thành, chung cư Minh Mạng... Phía bên kia ngã bảy, đường Vĩnh Viễn là rạp Thành Chung ( tên mới là Vườn Lài) mà khán giả vào xem có cái "thú đau thương" là nếu trời nóng thì tắm hơi, còn trời mưa thì tắm nước từ nóc rạp dột xuống.
Chiều mồng một Tết, ta kéo vài
người bạn cùng tới đường Hồng
Thập Tự (ngang tiệm bàn ghế Phan văn Nhị)
để đón xuân bằng tô cháo vịt nóng hổi
thơm lừng hành hương nước mắm gừng
đậm đà rồi đưa cay một ly nước
mắt quê hương. Sau đó ta băng qua đường
vô rạp
Olympic xem phim "Le Mirage de la Vie" do Sandra Dee đóng
thì thấy đời còn dễ thương lắm chứ
Rạp Olympic sau đó được đoàn Kim Chung từ
rạp Aristo đường Lê Lai, tới bao giàn làm sân khấu cải lương thường
trực.
Rạp Casino Dakao
Đến đây
mời bạn đàng trước - bước - tới
ngã tư Trần quý Cáp, Lê văn Duyệt để vào xem rạp
Nam Quang (chợ Ðuổi) thuộc loại bình dân
học vụ. Cũng nằm trên đường Lê văn
Duyệt, qua khỏi trung tâm nghỉ mát dài hạn Chí Hòa có rạp
Thanh Vân, cũng đại loại như rạp Nam
Quang. Có điều cần lưu ý các bạn là các rạp
này có nhiều Bê-Ðê lắm đó. Ðang ngồi xem phim mà
bạn bỗng "giác ngộ" là có bàn tay năm ngón
của thằng ngồi bên cạnh vượt biên vào vùng
cấm địa của bạn để bấm nốt
nhạc thì chính nó đó. Nó định biểu diễn
altosax đó. Bạn chỉ còn có đi chỗ khác xem cho
khỏi ngất ngư con tàu đi. Ði một chút tới
đường Thoại Ngọc Hầu, rẽ vô chợ
Ông Tạ bạn sẽ gặp ngay rạp Ðại Lợi
chiếu đủ thứ phim Âu Á. Sau ngày đứt phim
30-4, bọn VC xử dụng rạp Ðại Lợi (cũng
như nhiều cơ sở khác) làm nhà tù. Quẹo xuống
đường Trương Minh Giảng có rạp
Văn Lang và Minh Châu không gì đặc biệt.
Và bây giờ mời bạn
ghé vào Ðakao để xem rạp Casino
Ðakao (ngã ba Hiền Vương - Ðinh tiên Hoàng). Rạp
này chung một chain với rạp Casino Saigon nhưng kém
thanh lịch, sạch sẻ hơn. Tuy nhiên bạn có
thể tự yên ủi bằng tô mì Cây Nhãn danh tiếng
gần bên rạp. Ði trên đường Hai Bà Trưng qua khỏi
Cầu Kiệu tới chợ Phú Nhuận bạn sẽ
gặp rạp Văn
Cầm Phú Nhuận
chung một chủ
với rạp
Văn Cầm Chợ Quán (Nguyễn Biểu- Bến
Hàm Tử). Theo tôi đây là rạp nhỏ nhất Saigon và giá vé rẽ nhất. Tiền nào
của nấy đó các bạn ạ. Cũng trên
đường Võ Di Nguy xích lên ngã ba Nguyễn Minh Chiếu
có rạp Cẩm
Vân cũng tàm tạm nhưng rất tiếc
rạp yểu mạng vào giữa thập niên 50. Bây
giờ mời bạn quay
trở về Tân Ðịnh để tới rạp
Kinh Thành nằm trên đường Hai Bà Trưng
bà Lê Chân, bên hông chợ Tân Ðịnh. Rạp này rất xưa
nên dưới mức trung bình trên mọi phương
diện. Quẹo vô đường Trần văn Thạch
có rạp Moderne
từ thời Pháp nên cũ lắm mà tôi chưa bao
giờ có dịp bước chân vào nhưng theo tôi nghe
nói thì rạp này có vài điểm đặc
biệt: lối vào rạp đâm ngang hông phía giữa
những hàng ghế, ghế bằng cây nên khi dứt phim
khán giả cùng đứng dậy huýt gió phản
đối làm cho ghế cây khua lên rầm rầm, và cũng
vì ghế cây nên đoàn quân du kíchrệp tha hồ
cắn phá đám khán giả.
Rạp Văn Cầm Phú Nhuận
Cách đó không xa, trên
đường Trần Quang Khải có rạp Văn Hoa.
Ðây là rạp mới nhất của thủ đô Saigon nên màn ảnh, âm thanh tuyệt hảo, ambiance lại rất khang trang lịch
sự, chiếu toàn phim mới. Sau đó, ta cùng
hướng về Gia Ðịnh qua đường Bạch
Ðằng (bên hông chợ Bà Chiểu) có rạp Cao
đồng Hưng, đối diện ty Ngân
Khố, còn đường
Nguyễn văn Học (ngã tư Bình Hòa) có rạp
Ðại Ðồng Gia Ðịnh. Cả hai rạp
dưới xa mức trung bình, nạn đứt phim
rất thường xảy ra. Có điều là cạnh rạp
Ðại Ðồng có quán cơm tấm bì ăn cũng phê
lắm. Giờ thì bạn hãy đi dọc theo
đường Lê quang Ðịnh (Gia Ðịnh) để
đến trạm cuối của cuộc du xuân là rạp
Lạc Xuân nằm trên
đường Gia Long (cạnh chợ Gò Vấp). Rạp
chiếu toàn phim cũ và cái projecteur chắc của Tây
để lại nên phim cứ sọc rằn làm nhức
mắt người xem.
Thưa các bạn, sau khi
đi một vòng các rạp chiếu bóng Saigon,
các bạn có thấy bồi hồi nhớ thương quê hương
thân yêu của chúng ta hay không? Chắc hẳn là có vì không ai
trong chúng ta khi ra đi mà không giữ trong lòng những hình
ảnh, những kỉ niệm êm đềm của
một thời hoa mộng trên một quê hương
giờ đã ngàn trùng xa cách. Có thể đó là một
buổi tối đi bên người yêu giữa trời
lất phất mưa dưới hàng me lá xanh rơi nhè
nhẹ trên mái tóc em. Hay có thể cũng là một ngày
về thăm quê Ngoại, ăn bữa cơm tép kho canh rau
dền trong mái tranh nghèo bàng bạc khói lam chiều bên dòng
sông nước lững lờ đẩy đưa đám
lục bình tim tím trôi giạt đến một
ph ương trời
vô định.
Rạp Văn Hoa Tân Định
Nhưng cảm động
nhất có lẽ là chuyến tháp tùng đoàn học sinh ngày
đầu xuân đi thăm tiền đồn Dakto, Ben-Het.
Ðến thăm để mà cảm thương cho cuộc
đời người chiến sỹ Việt Nam Cộng
Hòa nơi rừng núi âm u, áo bạc màu chiến trận, thân
dãi dầu phong sương, tay ghì chặt súng để
sẳn sàng chiến đấu. Tất cả đã bỏ
lại thành phố những người thân yêu mòn mỏi
đợi chờ,
những cuộc vui
tuổi trẻ, những ước vọng thanh xuân.
Trở lại chuyện coi phim Tết, ta không
thể không nói đến bói tuồng đầu năm,
một tập tục rất thú vị của dân tộc.
Này nhé! bạn đừng xem trước quảng cáo phim mà
cứ đi thẳng tới một rạp nào đó
rồi xem phim mà đoán vận mạng trong năm. Nếu
gặp phim cao bồi đấm đá chẳng hạn
như Gunfight at the O.K.Corral thì bảo đảm trong năm
có chuyện thượng cẳng tay hạ cẳng chân. Còn
nếu xem nhằm phim bài bạc như Casino thì quanh năm
sẽ ngồi sòng hơi nhiều. Nếu coi trúng phim travel
như "Around the world in 80 days" thì cứ chuẩn
bị mà đi du lịch. Nếu không đi Mỹ…Tho thì
cũng đi Tây… Ninh hoặc Ðức… Hòa vậy. Còn như
ai mà lỡ coi phải phim cấm trẻ em như Nam Nữ
Y Học Bửu Giám "thì cầm chắc là phải
tới nhà thuốc Võ văn Vân mua một lô “Tam tinh hải
cẩu bổ thận hoàn” nếu là quý ông, còn quý Bà thì sao?
Mắc cở gì mà hổng chịu xài "Dưỡng thai
nhành mai" cho fetus nó được nhờ.
Cũng trong mục bói tuồng đầu
năm, có một điều mà cho tới bây giờ tôi
vẫn còn thắc mắc là hồi Tết Ất Mão (1975),
không hiểu có rạp nào chiếu phim "Chúng tôi muốn
sống"(LêQuỳnh, Mai
Trâm, Thu Trang…) hay "Ánh sáng miền Nam”. (Lê Quỳnh, Khánh
Ngọc) hay không và đa số đồng bào ta có xem không
mà suốt năm phe ta ùn ùn xuống tàu, xuống ghe,
xuống bè, xuống cả cần xé để
vượt biên quá chừng
chừng luôn.
Rạp Cao Đồng Hưng (Gia Định)
Ðối với lính, Xuân
chỉ là:
"Ðón giao thừa một phiên gác đêm
Chào Xuân đến súng xa vang rền"
(Phiên Gác Ðêm Xuân, Nguyễn văn Ðông)
hoặc:
"Ðồn anh đóng ven rừng mai
Nếu mai không nở, Anh đâu biết Xuân về hay chưa?"
(Ðồn Vắng Chiều Xuân, - Trần Thiện Thanh)
hay chua xót hơn:
"Quà Xuân anh chẳng có, gác giặc từng giờ,
Ðời lính chiến lấy gì về tặng em"
(Phút Giao Mùa, Trần Thiện Thanh)
Romeo&Juliet và Love Story
Dĩ nhiêntrong
những người "chân bước xuống
thuyền nước mắt như mưa" đó có
cả bần bút nên mới có được ngày hôm nay
ngồi viết vài hàng gởi các
bạn trong ngày đầu Xuân để chúng ta cùng
hoài niệm về một "Saigon
đẹp lắm! Saigon ơi! Saigon ơi!" thuở nào.
Phim đoạt 10 giải Oscar.
Giờ đây tuy đã cách xa hơn
nửa vòng tráì đất nhưng chắc chắc thành
phố thân yêu nầy vẫn
sống mãi trong lòng những người Việt ly
hương luôn nhớ về quê mẹ với những
cảm xúc lâng lâng ngậm ngùi qua tâm trạng:
Hồ mã tê
Bắc phong
Aucun commentaire:
Enregistrer un commentaire